Belgische fusie- en overnamemarkt vertraagt voor het tweede jaar op rij

Dat zijn de belangrijkste conclusies van de 11^de editie van de M&A Monitor, een jaarlijkse bevraging bij 138 Belgische fusie- en overnamespecialisten, waaronder corporate finance adviseurs, private equity investeerders, strategische adviseurs, bankiers, en advocaten. Ze vertegenwoordigen alle sectoren en transactiegroottes. Het onderzoek peilt enerzijds naar hun ervaringen voor de deals waar ze in 2023 bij betrokken waren, en anderzijds naar hun verwachtingen voor 2024.

Het onderzoek werd uitgevoerd door professor Mathieu Luypaert en onderzoekers Sarah Muller en Tom Floru van het Centre for Mergers, Acquisitions & Buyouts aan Vlerick Business School in samenwerking met BDO, Bank Van Breda, Van Olmen & Wynant, en Wallonie Entreprendre.

Dalende trend op overnamemarkt houdt aan

In vergelijking met het recordjaar 2021 – waar wereldwijd voor bijna 6 biljoen dollar aan overnames gespendeerd werd – kent 2023 (net als 2022) een significante terugval. 2023 landt op een dealvolume van zo’n 3 biljoen dollar wat in lijn is met het niveau van ongeveer 10 jaar geleden. Deze wereldwijde vertraging vertaalt zich ook naar de Belgische fusie- en overnamemarkt.

• Twee op drie respondenten zag in 2023 een daling aan van het aantal transacties – en 45% stelde zelfs een daling van meer dan 10% vast.
• Die dalende trend is het meest uitgesproken voor de grote transacties (> €50 miljoen) en transacties gefinancierd door private equity. Maar ook het kleinere segment (< €5 miljoen) bleek in 2023 niet bestand te zijn tegen de gestegen interestvoet, macro-economische verschuivingen en geopolitieke instabiliteit. 46% stelde in dit dealsegment een daling vast (t.o.v. 33% in 2022).
• Het aandeel aan buitenlandse targets dat overgenomen werd, blijft verrassend stabiel (32% van het totale dealvolume). De gestegen externe risico’s blijken niet op te wegen tegen de voordelen van internationale transacties. Mogelijks is het voor investeerders een manier om hun portfolio te diversifiëren via opportuniteiten in markten die het beter doen.

Alexi Vangerven, Partner bij BDO Belgium: “In 2023 zagen we inderdaad meer voorzichtigheid op de overnamemarkt. Dat had niet alleen impact op het aantal transacties maar ook op de manier waarop de processen verliepen. Zo maakte de vraag naar steeds recentere cijfers de behoefte aan professionele ondersteuning nog groter. Voor 2024 zien we een stevige inhaalbeweging. Er is opnieuw veel animo om te investeren en de nodige middelen zijn voorhanden. Vooral bedrijven met een sterke positie in de waardeketen zijn erg in trek. Ook de resultaten van de studie bevestigen deze heropleving. 81% verwacht geen verdere daling voor 2024, en in het grote dealsegment verwacht 75% zelfs significant meer deals.”

Ook de waardering daalt licht mee

In 2023 werd bij de overname van een bedrijf over alle groottesegmenten heen gemiddeld 6,4 keer de EBITDA-waarde (d.i. de operationele kasstroom) betaald; dat is een lichte daling tegenover het recordjaar 2022 (6,7).

• Deze daling is zichtbaar over alle dealsegmenten heen, behalve voor de kleinere deals (< €5 miljoen) waar de multiples opvallend stabiel bleven over de afgelopen vier jaar.
• Deals boven de €100 miljoen kenden dan weer wel een stijging; gemiddeld werd 10,2 keer de EBITDA-waarde betaald (t.o.v. 9,1 in 2022).
• Hoewel ook licht gedaald, vinden we de hoogste multiples nog steeds terug in technologie (9,2) en farma (8,9); onderaan de lijst vinden we retail, logistiek en de bouwsector (gemiddeld 5).

Dominic Dhaene, Overdracht & Opvolging Expert bij Bank Van Breda: “De periode van the sky is the limit is voorbij en zowel kopers als verkopers hebben hun verwachtingen bijgesteld. De gestegen kosten voor schuldfinanciering hadden wel degelijk een negatieve invloed op de waardering, maar voor een goeie target bleven de multiples wel op niveau. En een target met recurrente en/of groeiende EBITDA vindt nog steeds overnamefinanciering. Zo blijkt uit de studie dat in 2023 voor de financiering van een acquisitie zo’n 3,2 keer de EBITDA geleend kon worden tegen een gemiddelde interestvoet van 4,7%.”

Een dealproces duurt steeds langer

Bijna 3 op 4 respondenten zegt dat de gemiddelde lengte van een dealproces in 2023 langer was dan 6 maanden (t.o.v. 53% in 2021 en 60% in 2022).

Luc Wynant, Partner bij Van Olmen & Wynant: "Vanuit onze activiteiten als bedrijfsjurist merken we een aanzienlijke toename van de termijn waarbinnen deals in België gesloten worden. Dat het dealproces langer duurt, is een strategisch gevolg van de groeiende complexiteit in regulering en onzekerheid op de markt. Een grondige due diligence en voorzichtige onderhandelingen zijn van het grootste belang om aan deze gewijzigde marktomstandigheden het hoofd te bieden.”

ESG en data analytics winnen aan belang

• 84% van de private equity investeerders neemt ESG op in hun investeringsbeleid, terwijl dat twee jaar geleden nog slechts 38% was.
• Op vlak van data analytics zien de respondenten vooral een meerwaarde in de initiële fasen van het dealproces: in hun zoektocht naar en screening van targets kunnen data inzicht geven in sectortendensen, de financiële situatie van een target of mogelijke synergieën.
• 42% zegt dat een gebrek aan expertise de implementatie van data-analysetools en -technieken in M&A in de weg staat.

Mathieu Luypaert, Professor Corporate Finance aan Vlerick Business School: “De voordelen van data analytics mogen dan wel duidelijk zijn, toch is het voor veel respondenten nog onbekend terrein. 80% geeft aan er enigszins vertrouwd mee te zijn, maar ze schatten hun bekwaamheid eerder laag in. Daarnaast lijkt de meerwaarde ook groter voor kopers. Zij zien vooral voordelen op vlak van efficiëntie in tijd, kosten en accuraatheid en als hulp in het beslissingsproces. Voor verkopers kunnen data helpen om potentiële overnemers te identificeren en – in mindere mate – kan er ook een positief effect zijn op de verkoopprijs. De belangrijkste hindernis tot slot is de beperkte toegang tot relevante data, gevolgd door problemen met de kwaliteit van de beschikbare data die soms onvolledig, niet correct of onsamenhangend zijn.”