Jaren maken mogelijk wat dagen niet kunnen

• Associate Professor of Organisational Behaviour
• Voormalig Assistant Professor aan de universiteit van Göttingen (Duitsland) en de Technische Universiteit Eindhoven (Nederland)
• Verricht longitudinaal onderzoek naar teamwerk en leiding geven aan teams, en geeft hier ook les in.
• Natuurliefhebber met een Euraziatische mindset en een passie voor fotografie en schilderen.

Teamdynamiek en verandering

Onderzoek naar teams gebeurt meestal vanuit een statisch perspectief, bijvoorbeeld via eenmalige vragenlijsten of door teams gedurende vrij korte tijd te observeren. Veel teams blijven echter gedurende weken, maanden of zelfs jaren bestaan. “Als je de interactie tussen teamleden echt wilt begrijpen, moet je een team voor een langere periode observeren”, zegt Jia enthousiast, terwijl ze haar specialiteit, namelijk longitudinaal onderzoek, aankaart. Of ze een voorbeeld kan geven van de inzichten die dergelijke research kan opleveren? “Jazeker, een groot deel van wat ik doe, is nagaan hoe teams evolueren in de tijd en hoe ze omgaan met veranderingen. Denk maar aan nieuwe en vertrekkende leden of mensen die vervangen worden. Maar hoe kan ervoor gezorgd worden dat een team na dergelijke veranderingen weer focust op het eigenlijke takenpakket? De evoluerende samenstelling van teams is nog een heel nieuw onderzoeksdomein, ook al wijzigen de leden van teams in de praktijk voortdurend.

Samenwerking met robots

Een ander onderwerp waarvoor Jia Li veel interesse heeft, sluit aan bij een van de strategische onderzoeksthema's van Vlerick, namelijk de samenwerking tussen mensen en robots of de interactie tussen mens en machine. Door personeelstekorten doen dienstverlenende organisaties zoals rusthuizen, assistentiewoningen en ziekenhuizen steeds vaker een beroep op sociale robots om hen te helpen met de behoeften van senioren of patiënten. “Ook hier is er nog maar weinig onderzoek verricht naar de doeltreffende samenwerking tussen robots en mensen. Ik werk dan ook samen met wetenschappers uit Nederland, China en de VS om dieper in te gaan op deze belangrijke en relevante kwestie.”

Geen holle woorden

Tot nu toe was Jia haar volledige carrière lang aan de slag in de academische wereld, waar ze onderzoek deed en les gaf aan vooraanstaande universiteiten in Nederland en Duitsland. Zo telt de universiteit van Göttingen liefst 47 Nobelprijswinnaars. Ze besloot echter om haar blikveld te verruimen. “Mijn onderzoek focust op management. Ik wil theorieën uitwerken, maar die dan ook toetsen aan de praktijk, in nauwe samenwerking met het werkveld. En dat is iets wat ik perfect kan doen bij Vlerick, wat mij meteen motiveerde om me kandidaat te stellen en hier aan de slag te gaan.”

Dat is echter lang niet Jia's enige reden om voor Vlerick te kiezen. “Vlerick gebruikt geen holle woorden. Als je kijkt naar de inspanningen van de school voor diversiteit en inclusie, en naar de manier waarop wordt gezorgd voor de studenten en de medewerkers, dan zie je hoe het management en de professoren alles wat ze aanleren over leiderschap en maatschappelijke verantwoordelijkheid ook in de praktijk brengen, en dat is echt uniek. Voor zo'n organisatie wil ik maar wat graag werken.” Na even nadenken voegt ze er nog aan toe: “Ik moet zeggen dat ook de algemene sfeer me hier beviel. Mijn toekomstige collega's komen heel oprecht over en zijn echt bereid om elkaar te ondersteunen.”

Jia herinnert zich hoe dat gevoel over Vlerick bevestigd werd tijdens de Integration Day in augustus: “Universiteiten en managementscholen organiseren vaak een citytrip of een ander uitstapje om nieuwe professoren en medewerkers welkom te heten, maar Vlerick koos ervoor om iets terug te doen voor de gemeenschap. We werden opgesplitst in kleine groepjes en naar rust- en ziekenhuizen gestuurd om een handje toe te steken. Dat vond ik heel bijzonder. Op dat moment wist ik dat ik de juiste keuze had gemaakt.”

Waardevol onderzoek en internationalisering

Bij Vlerick wil Jia blijven inzetten op waardevol onderzoek van topkwaliteit. “Als school willen we immers groeien, steeds beter presteren en onze studenten empirische inzichten aanreiken. Hoogwaardige research en wetenschappelijke publicaties zijn cruciaal om die doelstellingen te verwezenlijken. Op langere termijn is het de bedoeling om bijzonder significante onderzoeksinspanningen te verrichten op het vlak van teamwork en leiderschap. En daarvoor wil ten volle gebruik maken van mijn netwerk en mijn bronnen.”

Op persoonlijk vlak voegt ze eraan toe: “Ik moet toegeven dat ik toen ik me kandidaat stelde, me wel afvroeg of ik als een van de weinige medewerkers met een Aziatische achtergrond wel zou passen binnen de professoren. Dat bleken echter volstrekt nodeloze zorgen te zijn. Internationalisering is zelfs een van de strategische prioriteiten van de school. Ik zie mezelf als een Euraziatische persoon. Ik heb immers de helft van mijn leven doorgebracht in Europa, en de andere helft in Azië. Ook mijn mindset is half Europees, half Aziatisch en ik voel perfecte de culturele gevoeligheden van beide aan.”

Vermijd veronderstellingen

Jia prijst zichzelf gelukkig een echte wereldburger te zijn. Maar haar traject was niet altijd makkelijk. “Toen ik na mijn studies in China naar Nederland trok, voelde ik me alsof ik op een andere planeet was beland. Alles was zo anders dat het een poos duurde voor ik mijn nieuwe omgeving gewoon raakte. Maar nadat ik die eerste horden had genomen, was het een ongelooflijk verrijkende ervaring. Iets wat ik al snel leerde, was dat je veronderstellingen over mensen of situaties beter vermijdt. Je eigen culturele vooringenomenheid zal je interpretatie immers vaak beïnvloeden, in die mate zelfs dat de waarheid soms het omgekeerde is van wat je eerst dacht. Als je iets niet begrijpt, vraag dan altijd – beleefd – om meer uitleg. Zorg dat je over zo veel mogelijk informatie beschikt voor je conclusies trekt. Dat is wellicht de belangrijkste les die ik heb geleerd op mijn interculturele reis.”

Hoe win je een Nobelprijs?

Jia Li raadt daarnaast ook aan om te blijven focussen en volharden. “Mijn motto is: jaren maken mogelijk wat dagen niet kunnen. Het stond niet alleen op de eerste pagina van mijn doctoraatsthesis, maar ook op al mijn sollicitatiebrieven”, zegt ze. “Ik ben namelijk geïnteresseerd in longitudinaal onderzoek. Er kan ongelooflijk veel nieuwe kennis worden verzameld met die benadering, maar het is een tijdrovende en intensieve bezigheid, waardoor velen er niet aan willen beginnen.” Ze voegt eraan toe: “Volharding is een absolute troef als je een goede wetenschapper wilt worden. Het duurt nu eenmaal lang voor baanbrekende research wordt opgemerkt en erkenning krijgt. Je hebt dan ook zowel focus als doorzettingsvermogen nodig. Er bestaat zelfs een grap over: ‘Hoe win je een Nobelprijs? Lang genoeg in leven blijven!' Als je onderzoek te vernieuwend is, zal het vaak niet meteen aanvaard of gewaardeerd worden. Daarom moet je proberen, mislukken, opnieuw proberen, opnieuw mislukken ... en volharden.”

Als Jia niet aan het werk is aan haar computer, is ze vaak in het park of het bos te vinden. Ze houdt echt van de natuur en is ook artistiek aangelegd. “Mijn vrienden zeggen vaak al lachend dat ik het verkeerde beroep heb gekozen en nog meer artistiek dan wetenschappelijk talent heb. En ergens zit daar wel een kern van waarheid in: mocht ik geen wetenschapper geworden zijn, dan was ik vandaag zeker fotograaf of kunstschilder.”

Profiel

• Associate Professor bij Vlerick Business School
• Lid van de redactionele reviewraad van het Asia Pacific Journal of Management
• Research fellow aan de Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit, Nederland (sinds 2020)
• Assistant Professor aan de School of Industrial Engineering and Innovation Sciences, Technische Universiteit Eindhoven, Nederland (2015-2019)
• Assistant Professor aan de faculteit Biologie en psychologie, Georg-August-Universität Göttingen, Duitsland (2011-2014)
• Doctoraat in Organisational Behaviour aan de School of Business and Economics, Universiteit Maastricht, Nederland (2006-2011)